Bu sayılan mamullerden en çok
üretilen ve en tanınmışı, kuşkusuz tespihlerdir. Oltu Taşı tespihlerinin
ünü Türkiye dışında da bir çok ülkeye ulaşmıştır. Oltu Taşı tespihi
elde çekildikçe parlayıp güzelleştiği gibi insan, buna karşı bağışıklık
kazanıyor. 33'lük olanına "tek sayı", 99'lük olanına "üç sayı" adı
verilmektedir. kuka (yuvarlak), Kızılcık, Mercimek, Kesme, gümüş
işlemeli tespih tipleri vardır.
Oltu Taşı taklitlerinden nasıl ayırt edilir
1. Oltu Taşını elinizin içine alıp nefesinizle buharlaştırdığınızda buharı çeker ve üzeri nemlenir.
2. Oltu Taşı tespihlerinin kendine
has ağırlığı ve tok sesi vardır. (Mesela cam tespihler çık ağır,
plastikler çok hafif olurlar)
3. Sürtünme ile elektriklendiği için küçük kağıt parçacıklarını kendine çeker
4. Bıçakla hafifçe kazındığında kahverengi toz çıkarır.
5. Kullandıkça parlar.
.
ATA SPORUMUZ CİRİT
Geleneksel spor dallarımızdan en
heyecanlısı olan cirit Erzurum'da eski canlılığı ile yaşatılmaktadır.
Atla, insanın birlikte mücadelesine dayanan ve erliğin bir göstergesi
olarak kabul edilen cirit için Erzurum'da özel sahalar bulunmaktadır.
İlçe ve köylerde geniş çayırlık alanlarda, özellikle hafta sonları
düzenlenen karşılaşmalarda oyuncular kadar özleyenlerde büyük heyecan
duyarlar. Günümüzde Orta Asya'dan geldiği şekli ile nesillerden intikal
ederek gelen bu ata yadigarı sporumuz, yabancılarında büyük ilgisini
çekmektedir. Cengiz Han Zamanında Anadolu'ya geldiği tahmin edilen bu
sporun ülkemizde başka yörelerde oynanmasına karşılık, bu işe en çok
gönül verilen yer Erzurum dur.
OYNANIŞI :
5 kişilik takıma bölük, 7 kişilik
takıma Alay denir. Her takımın kolunda işaretle belirlenen bir kolbaşı
vardır. Kolbaşı takımının tüm hareketlerinden sorumludur. Takımın oyun
taktiğini verir. kolbaşı vakitsiz çıkan veya çift çıkan oyunculara engel
olup, saftaki oyuncuların ileri ve geri 5 m.'lik derinlikteki alay
durağında durmasını sağlar.
Her takımın (Bölükte 2) (Alayda 3)
yedek oyuncusu bulunur. Yedek oyuncular saha hakeminin arkasında ve
kendi sahasında açıkta beklerler.
Oyuncu değişiklikleri oyunun
duraklama anında saha hakemi tarafından baş hakeme verilerek yapılır.
Bir oyunda en fazla 3 değişiklik yapılabilir. Bütün oyuncuların
arkasında ve atlarının haşe bezinin iki tarafında numara bulunur.
(Binici ile atın numaraları aynı olacaktır.) Formalar aynı renkte ise
takım numaraları A takımında (1–10), B takımında (11–20) olmaktadır.
Oyuna başlama ve ilk çıkış hakkı kura sonunda sahayı kaybeden takıma
aittir. Alay çıkışları alay durağında yapılır. Erken çıkış ihlali yasak
saha, çift çıkış ihlali atış sahasının çizgisidir. Her iki durumda da
hatalı oyuncular alay durağına geldikten sonra başka bir oyuncu hamle
yapabilir.
erzurum bar ekibi resmi
Bir ciritçi oyun sahasından alaydan
birini yarım veya çark (Tam Çark 2'den fazla olmaz) yaparak cirit'ini
atar. Alay ortalarından atış sahası dışından veya yasak içerisinden
cirit'ini atan biniciye bir fena puan verilir. Bir ciritçi atış bölgesi
içerisinde cirit'ini atarak rakip takım oyuncuna isabet ettirirse 3 puan
alır. Ata vuruş isabet sayılmaz, ata kasti vuruşlar 1 kötü puanla
cezalandırılır. Aynı oyuncunun ikinci tekrarında 5 dakika dinlenmeye
alınır. Üçüncü tekrarında oyundan çıkarılır.
rakip oyuncunun atmış olduğu
cirit'i havada tutan ciritçi alay durağında tuttuğu cirit için birinci
oyun esnasında tuttuğu cirit için takımına 3 puan kazandırır. Kesme
anında rakibini yakalayan ciritçi (Rakip atın kuyruk hizasına kendi
atının başının gelmesi) cirit'ini atmaz, Bağışlarsa 3 müspet puan alır.
Mesafeyi 3 metreden fazla açmadan atarsa 3 kötü puanla cezalandırılır.
Aynı ciritçinin ikinci tekrarında oyundan çıkartılır ve yerine oyuncu
alınmaz. Kesme yapan ciritçi rakibini bağışladıktan sonra alaya gelerek
cirit'ini atar. Cirit'ini atmazsa 1 fena puan alır. Oyun esnasında hakem
kararını dinlemeyen ve kasti hareket eden oyuncu yarışmadan ihraç
edilir. Yerine yedek oyuncu dahil edilmez.
Bir oyuncunun attan düşmesine 3
fena puan verilir. 2. düşmede 6 ve 3 düşmede ise oyundan diskalifiye
edilir. Oyunda olan bir ciritçi yarışma sahası içerisinde (At
sakatlanması hariç) hiç bir surette attan inemez, inmesi halinde 1 kötü
puan alır. Cirit genelde gösteri mahiyetinde oynanır. Sayı hesabına göre
oynadığı zamanlar da oyun esnasında takımların birbirlerine önceden
tespit edilen yukarıda bahsedilen kurallara göre isabetli vuruşları daha
fazla olan takım cirit oyunun galibi sayılır. Her iki takımca ve
herkesçe cirit'i iyi bildiği bilinen kişilerin hakemliği ile cirit
oynanır ki bu kişinin (Hakemin) verdiği kararlara ve sayılara hiç kimse
itiraz edemiz. milli sporlarımızdan ciritin anavatanı Erzurum'dur. Cirit
buruda tutunmuş, burada unutulmaktan kurtulmuş, Büyük Türk Hükümdarı
Alparslan'ın açtığı bu kapıdan Anadolu'ya yayılmıştır.
Ciritte erlik yaşar. Ama her şeyden
önce bir tarih yaşar Orta Asya'dan Anadolu'ya at sırtında gelip,
Erzurum kapısından geçerek yerleşen ve zaman zaman Tuna kıyılarına
dayanan ata sporu cirit, ilk defa Erzurum'da yerleşmiş; mayası
Erzurum'da tutmuş, Erzurum'da sevilmiş burada unutulmaktan kurtulmuş
Milli sporumuzdur. Erzurum'da cirit mevsimi ilkbaharda kar kalkar
kalkmaz başlar, sonbaharda biter. Ancak hava sıcaklığı –15 C'nin altına
düştüğünde kışın kar üstünde oynanır, kışın boş zamanlar
değerlendirilir. 23 Temmuz Doğu Fuarı içinde dünyada ilk defa cirit
oyunu alanı yapılıp, hizmete sokulmuştur.
Puan alma: Ciritçiye vuruş isabeti 3
puan, ciriti havada tutmak 3, rakibi yakalayıp bağışlama 3, tehlikeli
durumda puandan vazgeçme 3.
Puan kaybetme: Rakibi yakalayıp
bağışlamama 3, atın rakibe kasten çarptırılması 3, ata cirit kasten
vurma 3, at ile karşı alaya girme 1, yan çizgiyi geçme 1, rakip takıma
atış sahasından atmama 1, alay atışında cirit'i atamama 1, erken ve çift
çıkış 1, attan düşme 3, attan inme 1.
